Angielskie zaimki względne (relative pronouns) zwykle zaczynają się na litery „wh” np. „which”, „who”, „what”. Jest też zaimek-wytrych „that”. Używamy je w zdaniach względnych (relative clauses).
Co to są zaimki względne (relative pronouns)?
Zaimki względne (relative pronouns) są stałym gościem na wszystkich możliwych testach szkolnych w kontekście tak zwanych relative clauses.
To takie słówka jak: who, whom, whose, what, which (czyli pięć słówek zaczynających się na litery wh) i that.
Dobra wiadomość jest taka, że that jest wytrychem, którym zwykle można je zastąpić.
Jeśli tych wh-words użyjemy do zadawania pytań, będą nazywać się wówczas zaimkami pytającymi (interrogative pronouns).
Najpopularniejsze zaimki względne (relative pronouns) w języku angielskim
Zaimek względny who stosujemy do osób:
- This is the girl who stole my heart.
(To jest ta dziewczyna, która skradła moje serce.)
- The guy, who is very tall, is very strange.
(Ten facet, który jest bardzo wysoki, jest bardzo dziwny.)
Podobnie zaimek względny whom (komu):
- This is a girl whom I gave the flowers.
(To jest dziewczyna, której dałem kwiaty.)
- He took out a photo of his wife, whom he adores.
(Wyjął zdjęcie swojej żony, którą darzy ogromnym szacunkiem.)
Jak i zaimek względny whose czyli „czyje”:
- This is the girl whose lips are rose red.
(To dziewczę czyjej usta są różowe jak róża.)
- The boy, whose eyes shone like stars, went upstairs.
(Chłopiec, którego oczy błyszczały jak gwiazdy poszedł na górę.)
Natomiast zaimek względny which (czyli które/który/która) stosujemy do rzeczy:
- This is the place which I love.
(Oto miejsce które kocham.)
- The box, which was very old, had only a sentimental value.
(Pudło, które było bardzo stare miało jedynie wartość sentymentalną.)
Jako zaimek względny wystąpić może również how („w jaki sposób”)
- Look how they treat their dog…
(Popatrz jak oni traktują swojego psa…)
- This is how it’s done!
(Tak to się robi!)
Oprócz tego do zaimków względnych (relative pronouns) zalicza się czasami również:
what czyli „to co”:
- This what strikes me is your intelligence.
(Tym co mnie uderza jest twoja inteligencja.)
- What she said made me cry.
(To co powiedziała doprowadziło mnie do łez.)
zaimek where (gdzie)
- This is the place where we met.
(Oto miejsce, w którym/gdzie się poznaliśmy.)
- Everybody knows where London is.
(Każdy wie gdzie jest Londyn.)
(the reason) why (powód dlaczego)
- The reason why I’m here is your son’s behaviour.
(Powodem dla którego tu jestem jest zachowanie Pani syna.)
- So this is why she was so upset.
(Tak więc to dlatego była taka zmartwiona.)
Spotkać możemy też tak zwane „złożone zaimki względne” (compound relative pronouns):
whichever (którykolwiek)
- Whichever game you choose, you loose.
(Którąkolwiek grę nie wybierasz, przegrywasz.)
- You can choose whichever you like.
(Możesz wybrać którykolwiek chcesz.)
whoever (ktokolwiek)
- Whoever you meet, there is a lesson to be learnt.
(Kogokolwiek nie spotkasz, jest w tym jakaś nauka do nauczenia się.)
- I wish you well whoever you are.
(Życzę Ci dobrze kimkolwiek jesteś.)
whomever (komukolwiek)
- Whomever I ask, the answer is „no”.
(Kogokolwiek nie zapytam, odpowiedź brzmi „nie”.)
- I will share it with whomever I can.
(Podzielę się tym z kimkolwiek będę mógł.)
whatever (cokolwiek)
- You will be successful at whatever you choose to do in life.
(Odniesiesz sukces w czymkolwiek co wybierzesz robić w życiu.)
- You can do whatever you feel like.
(Możesz robić na cokolwiek masz ochotę.)
– Tak.
[WhaT zaczyna się na W i kończy na T] Patrz również: Literowanie po angielsku.
Jak wspomniałem, większość zaimków względnych można zastąpić wytrychem that:
- This is the girl that took my shoes.
(To jest dziewczyna, która wzięła moje buty.)
- This is the girl that has rose red lips.
(To dziewczę czyjej usta są różowe jak róża.)
- This is the place that I love.
(Oto miejsce które kocham.)
Problem w tym, że that okazuje się bezużyteczne w pytaniach.
Wtedy muszę użyć już bardziej „spersonalizowanego” zaimka względnego:
- Who took my shoes?
(That took my shoes?) - Who has rose red lips? / Whose lips are rose red?
- Which place do I love?
That czy which?
Tematem gorąco dyskutowanym wśród językoznawców jest zasadność stosowania that i which.
Z jednej strony można powiedzieć, że that to taki fast food, wytrych i w ładnym tekście powinno się raczej używać which. Zwykle na egzaminach sprawdza się właśnie, czy uczeń potrafi zastosować odpowiedni zaimek względny (relative pronoun). Tak więc na koniec kilka szczegółów dla dociekliwych.
Jeśli chcemy być jednak super-poprawni znawcy tematu mówią również, że:
1. that powinniśmy używać w defining (restrictive) clauses, czyli relative clauses które wprowadzają kluczową informację – i dlatego nie dajemy wtedy przecinka:
- The book that was written by Mark Twain was interesting.
(Książka którą napisał Mark Twain była interesująca.)
W tym zdaniu bez informacji o autorze nie wiedzielibyśmy, o którą książkę chodzi, więc uznajemy, że jest to kluczowa (restrictive, defining) informacja.
2. Natomiast w poniższym zdaniu użyjemy which, ponieważ informacja jest „poboczna (non-defining, not restrictive):
- John’s car, which had a flat tire, couldn’t continue the race.
(Auto Johna, które miało przebitą opnę nie mogło kontynuować wyścigu.)
W tym zdaniu wiemy o co chodzi, bo było tylko jedno auto Johna, tak więc informacja o dziurawej oponie jest poboczna.
Czyli w relative clauses:
informacja dodana, z przecinkami → which
informacja kluczowa, bez przecinków → that.
Więcej na temat defining and non-defining relative clauses we wpisie o „zdaniach względnych” w języku angielskim:
Who czy that?
Nie ma zgody również co do dylematu między zastosowaniem who i that.
Generalnie do osób stosujemy who. Dlatego niektórzy nauczyciele języka angielskiego nie dadzą Ci punktu na sprawdzianie za zdanie:
- The lady that danced on the table had long hair.
(Dama, która tańczyła na stole miała długie włosy.)
Można niby przyjąć linię obrony, że jest to defining relative clause (patrz powyżej), jednak bezpieczniej – i moim zdaniem ładniej – jest powiedzieć jednak:
- The lady who danced on the table had long hair.
who czy whom
Natomiast nawet native speakerom zdarza się zamiast whom powiedzieć who. Wręcz niekoniecznie jest to błąd1 – przynajmniej nie w mowie. Natomiast w wypracowaniu już warto jednak pokusić się o whom.
Jeśli nie masz pewności czy użyć who czy whom jest prosty trick jaki możesz zastosować – czy zamiast danego zaimka względnego pasowałoby he czy him.
Na przykład:
- The singer who was dancing on the stage was very handsome.
(Piosenkarz, który tańczył na scenie był bardzo przystojny. – Czyli tutaj pasuje He – On piosenkarz.)
- The singer whom I talked to was actually very intelligent.
Piosenkarz z którym rozmawiałem był tak naprawdę bardzo inteligentny. – Z kim rozmawiałem? With him.)
Whom zwykle idzie w zwrotach for whom (dla którego) albo with whom (z którym).
Tak jak w memie poniżej:
Oprzyj się jej. Zamiast tego zapytaj „Z kim?”.
Mów ładnym angielskim bez względu na okoliczności.
Nie zamieszaj zaimkami względnymi (relative pronouns)
Wiadomo, że za stosowanie ładnych konstrukcji można dostać punkty na maturze. Warto jednak patrzeć, czy to co piszemy nadal ma sens. Szczególnie, że zaimki względne (relative pronouns) mogą wprowadzić pewne zamieszanie.
Na przykład:
- The park at the end of our street, which is very safe, is a lovely place.
W języku polskim powiemy albo:
Park na końcu naszej ulicy, która jest bardzo bezpieczna jest cudownym miejscem.
albo
Park na końcu naszej ulicy, który jest bardzo bezpieczna jest cudownym miejscem.
I wszystko jasne.
W języku angielskim nie wiemy jednak, czy bezpieczny jest park czy nasza ulica!
Dlatego lepiej powiedzieć po prostu:
- The very safe park at the end of our street is a lovely place.
albo
- The park at the end of our very safe street is a lovely place.
Ćwicz zaimki względne (relative pronouns) w zdaniach
Najważniejsze to jednak ćwiczyć zaimki względne, jak i całą angielską gramatykę i słówka w zdaniach. Co więcej, zdaniach, które nie tylko czytamy, ale wymawiamy!
Na tym właśnie polega nauka na kursie języka angielskiego online Speakingo!
Nauka angielskiego na kursie online Speakingo polega na rozmowie po angielsku… ze swoim telefonem lub komputerem, który dzięki zastosowaniu technologii rozpoznawania mowy rozumie Cię, chwali, a w razie potrzeby również cierpliwie poprawia.
A Ty tylko oglądasz śliczne zdjęcia, słuchasz native speakera, odpowiadasz na pytania po angielsku – a cała skrzętnie zawarta w nich gramatyka i esencjonalne słownictwo same wchodzą Ci do głowy! Taka nauka jest nie tylko niezwykle skuteczna, ale również po prostu przyjemna!
A najlepiej to po prostu zapisz się dwoma kliknięciami poniżej, żeby otrzymać pierwszy tydzień testowy za darmo i bez żadnych zobowiązań!
Zarejestruj się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Chcesz rozumieć Angielski? Zacznij mówić jak Anglicy!
A jakie są Wasze perypetie z angielskimi… zaimkami osobowymi, zaimkami dzierżawczymi, zaimkami przyimkowymi, zaimkami zwrotnymi, zaimkami wskazującymi, zaimkami nieokreślonymi i zaimkami względnymi? 🙂
Podzielcie się swoimi doświadczeniami z relative pronouns i pytaniami w komentarzach!
Jedna odpowiedź
say whaaat? 😉 a tak serio – fajny wpis, dzieki!