Następstwo czasów to po angielsku sequence of tenses lub potocznie backshifting, czyli zasada jednego czasu do tyłu. Stosujemy ją w mowie zależnej i z tego wpisu dowiesz się jak i kiedy.
A dokładniej:
- Co to jest następstwo czasów (sequence of tenses / backshifting)?
- Dlaczego następstwo czasów (sequence of tenses / backshifting) jest całkiem logicznym pomysłem w angielskiej gramatyce?
- Który czas zamieniamy na który [tabelka]?
- Kiedy NIE stosować następstwa czasów (sequence of tenses / backshifting)?
- Jak najlepiej ćwiczyć następstwo czasów (sequence of tenses / backshifting) po angielsku?
1. Co to jest następstwo czasów (sequence of tenses / backshifting)?
Następstwo czasów to po angielsku sequence of tenses lub potocznie backshifting, czyli zasada jednego czasu do tyłu. Tę ciekawą – i dla odmiany całkiem logiczną – zasadę gramatyczną języka angielskiego stosujemy w zdaniach w mowie zależnej (reported speech).
A mowa zależna to wszystkie te zdania zaczynające się słowami „Ona powiedziała, że…”
Gdy przechodzimy do meritum sprawy – to znaczy do tego co ona powiedziała – w języku angielskim musimy zmienić czas gramatyczny (tense). A dokładniej cofnąć się o jeden czas do tyłu – stąd potocznie po angielsku nazywamy następstwo czasów backshifting czyli „przesuwanie do tyłu”.
O dziwo jest to zabieg nader sensowny i logiczny – o czym w kolejnym podpunkcie.
Natomiast night shift albo back shift to również „nocna zmiana w pracy”. Stąd żart z kotem na memie z Imgflip powyżej:
„Oni chcą, żeby poszedł na nocną zmianę / stosował następstwo czasów.”
2. Dlaczego następstwo czasów (sequence of tenses / backshifting) jest całkiem logicznym pomysłem?
Wyobraźmy sobie, że ktoś mówi nam:
- I want to go to the beach.
(Chcę iś na plażę.)
No i wróciliśmy już z naszych wakacji do Bytomia i opowiadamy koledze z kopalni, jak poznana w nadmorskim kurorcie niewiasta zaprosiła nas na romantyczny spacer po plaży.
Tylko czy tych kilka miesięcy później, w środku zimy, ona dalej chce iść na tę plażę? No nie wiemy, pewnie nie bo za zimno. Ona wtedy chciała (czas przeszły) a nie teraz chce (czas teraźniejszy).
Dlatego angielskie następstwo czasów ma totalnie sens!
Nie powiemy „Ona powiedziała, że chce iść na plażę” – ponieważ ta sytuacja już przeminęła z nadmorskim wiatrem – lecz powiemy „Ona powiedziała, że – wtedy – chciała iść na plażę”.
„Chcę” zamieniamy na „chciała”.
Stąd nasze zdanie w mowie zależnej, po zastosowaniu następstwa czasów – czyli w tym przypadku podmiance czasu teraźniejszego present simple na czas przeszły past simple – wyglądać będzie następująco:
- She said she wanted to go to the beach.
Ma to sens, prawda?
Oczywiście takie następstwo czasów (sequence of tenses) w mowie zależnej (reported speech) występuje nie tylko po „she said” ale po wielu różnych reporting verbs, takich jak: she admitted (przyznała), she explained (wyjaśniła) czy he agreed that (on zgodził się, że…) i tak dalej.
3. Który czas zamieniamy na który [tabelka i przykłady]
Problem polega więc jedynie na tym, żeby:
- w ogóle pamiętać, że w języku angielskim jest coś takiego jak następstwo czasów – i do tego potrzebujemy po prostu praktyki;
- wiedzieć który czas zamienić na który.
Tu o dziwo znowu wszystko jest całkiem logiczne.
Dla każdego czasu cofamy się o jeden czas do tyłu – no chyba, że bardziej przeszłego czasu już nie ma, no to wtedy zostawiamy jak jest.
Następstwo czasów we wszystkich 12 czasach gramatycznych
W przypadku naszych wszystkich 12 wspaniałych angielskich czasów wygląda to następująco:
| Czas „oryginalny” | Czas „następny” |
|---|---|
| PRESENT SIMPLE | PAST SIMPLE |
| I am happy. | She said she was happy. |
| PRESENT CONTINUOUS | PAST CONTINUOUS |
| She is dancing. | She said she was dancing. |
| PRESENT PERFECT | PAST PERFECT |
| I have done it. | He said that he had done it. |
| PRESENT PERFECT CONTINUOUS | PAST PERFECT CONTINUOUS |
| I have been waiting for two hours. | He said he had been waiting for two hours. |
| PAST SIMPLE | PAST PERFECT |
| I ate the cake. | He said that he had eaten the cake. |
| PAST CONTINUOUS | PAST PERFECT CONTINUOUS |
| We were laughing. | She said we had been laughing. |
| PAST PERFECT | BEZ ZMIAN |
| I had learned a lot. | He said he had learned a lot. |
| PAST PERFECT CONTINUOUS | BEZ ZMIAN |
| They had been studying. | She said that they had been studying. |
| FUTURE SIMPLE | WILL → WOULD |
| I will kiss him. | She said she would kiss him. |
| FUTURE CONTINUOUS | WILL → WOULD |
| I will be dancing. | He said he would be dancing. |
| FUTURE PERFECT | WILL → WOULD |
| They will have finished the job. | He said they would have finished the job. |
| FUTURE PERFECT CONTINUOUS | WILL → WOULD |
| Next month we will have been waiting for two years. | He said that next month they would have been waiting for two years. |
Następstwo czasów pojawia się też w zdaniach z czasownikami modalnymi
Wiemy już, że will zamienia się na would. A jak będzie w przypadku innych popularnych czasowników modalnych (modal verbs)?
| can | could |
| I can dance. | He said he could dance, |
| must | had to |
| I must do it! | He said he had to do it. |
| may | might |
| They may change their minds. | She said they might change their minds |
| shall | should |
| Shall I open the window? | He asked if he should open the window. |
Natomiast might, should, ought to, would, could, mustn’t, needn’t, had better, used to zostawiamy bez zmian.
Następstwo czasów w trybach warunkowych
Dobra wiadomość jest taka, że następstwo czasów występuje tylko w pierwszym trybie warunkowym.
| Zerowy tryb warunkowy | Bez zmian |
| Every time he comes, she kisses him. | They explained that every time he comes, she kisses him. |
| Pierwszy tryb warunkowy | Drugi tryb warunkowy |
| If he comes, she will kiss him | She said that if he came she would kiss him. |
| Drugi tryb warunkowy | Bez zmian |
| If I was a rich girl, I would buy a helicopter. | She said that if she was a rich girl, she would buy a helicopter. |
| Trzeci tryb warunkowy | Bez zmian |
| If I had learned more, I would have passed my matura exam. | He said that if he had learned more, he would have passed my matura exam. |
4. Kiedy NIE stosować następstwo czasów (sequence of tenses / backshifting)?
Nie znaczy to jednak, że za każdym razem gdy przytaczamy czyjąś wypowiedź to automatycznie musimy stosować następstwo czasów (sequence of tenses / backshifting).
Na przykład jeśli ktoś ciągle powtarza to samo:
- I love strawberries.
(Uwielbiam truskawki.)
Powiemy wtedy:
- He says he loves strawberries.
(On ciągle mówi, że lubi truskawki.)
Zwróć uwagę, że mamy tu „he says” w czasie teraźniejszym, a nie „he said” w czasie przeszłym jak mówiliśmy do tej pory.
Ale o tym więcej we wpisie o 5 rodzajach mowy zależnej:
5. Jak najlepiej ćwiczyć następstwo czasów (sequence of tenses / backshifting) po angielsku?
Angielskie następstwo czasów (sequence of tenses / backshifting), podobnie jak wspomniane tryby warunkowe, czasowniki modalne, stronę bierną i tak dalej najlepiej ćwiczyć jednak nie w teorii lecz w praktyce!
Bo co z tego, że niby teoretycznie wiemy jak powinno cos się powiedzieć, jeśli w rzeczywistej rozmowie i tak sadzimy błędy. Nowe konstrukcje muszą wejść nam w nawyk – opaść z poziomu głowy na poziom gardła!
Dlatego na kursie języka angielskiego online Speakingo zawarłem całą potrzebną Ci gramatykę i słownictwo, ale uczysz się ich nie teoretycznie lecz praktycznie.
Jak dziecko uczące się mówić najpierw słuchasz poprawnych zdań, a potem odpowiadasz na pytania na Twoim poziomie zaawansowania, zaczynasz używać ich w praktyce. A co ciekawe rozmawiasz ze swoim… komputerem lub telefonem, który – co ciekawe – rozumie Cię, chwali, a w razie potrzeby poprawia.
To nie tylko skuteczna, ale również przyjemna nauka angielskiego!
Zresztą nejlepiej zobacz sama lub sam! Zarejestruj się dwoma kliknięciami poniżej, żeby bez żadnych zobowiązań wypróbować na czym polega nauka języka angielskiego na kursie Speakingo!
Czy rozumiesz już i wiesz jak ćwiczyć następstwo czasów (sequence of tenses / backshifting)? Jeśli masz jeszcze jakieś pytania, możesz zadać je w komentarzach!
