Angielski przyimek (preposition) rządzi się własnymi prawami… o ile w języku angielskim są jakieś prawa… Zresztą zobacz sama lub sam – poznajmy przyimki miejsca, przyimki czasu i… wszystkie inne prepositions!
Co to jest przyimek (preposition)?
Angielskie przyimki (prepositions) to te krótkie słowa, które pozwalają nam powiedzieć gdzie coś się znajduje lub czy kiedy się wydarzyło. Będą to takie najpopularniejsze słówka jak: na, pod, w, za, przed, dopóki tak dalej.
Na potrzeby tego tekstu podzielimy je sobie na:
- Angielskie przyimki czasu – prepositions of time
- Angielskie przyimki miejsca – prepositions of place
- Pozostałe angielskie przyimki – other prepositions
Oprócz tego w tym tekście o angielskich przyimkach średnio-zaawansowani uczniowie mogą doczytać sobie o:
- Związkach przyimków z poszczególnymi częściami mowy
- Trick: Co robić gdy mylą Ci się angielskie przyimki?
- Ćwiczenia na angielskie przyimki czasu, miejsca i inne
O wszystkim tym opowiadam też na YouTubie Speakingo:
Dlaczego z przyimkami (prepositions) nie ma logiki?
Niestety nie można założyć, że dany angielski przyimek można przetłumaczyć jakoś na język polski.
To znaczy niby można, ale nie do końca.
Na przykład mówi się, że angielski przyimek “on” to polski przyimek “na”. Być może w większości przypadków tak też będzie, ale biada temu, kto postanowi przyjąć że on=na!
Przyjrzyjmy się tym zdaniom:
- The book is on the table.
(Książka jest na stole.)
- I will see her on Tuesday.
(Zobaczę ją we wtorek)
- I met her on the bus.
(Poznałem ją w pociągu.)
- It depends on the weather.
(To zależy od pogody.)
- We stopped at a small village on the way to Manchester.
(Zatrzymaliśmy się w małej wiosce po drodze do Manchesteru.)
Angielski przyimek „on” za każdy razem znaczy co innego!
Dlatego właśnie uważam, że nauka gramatyki jest tu trochę stratą czasu. Najlepiej po prostu uczyć się przyimków (prepositions) w zdaniach, w ich właściwym kontekście. Wtedy jest szansa, że właściwie je zastosujemy, a nie będziemy się tylko zastanawiać, którą regułkę zastosować…. Tym bardziej, że z przyimkami nawet reguł za bardzo nie ma!
Dlatego polecam kurs języka angielskiego Speakingo, gdzie wszystkie potrzebne przyimki są oczywiście zawarte, ale uczysz się ich jak dziecko – po prostu mówisz, a one same wchodzą Ci do głowy!
Jeśli jednak lubisz teorię, zapraszam do dalszej lektury!
1. Przyimki czasu (preposition of time): at in on
Przyimki czasu pokazują nam kiedy coś się wydarzyło. Na przykład:
- They arrived at 6 o’clock.
(Oni przyjechali o szóstej godzinie.)
- They arrived on Monday.
(Oni przyjechali w poniedziałek.)
- They arrived in March.
(Oni przyjechali w marcu.)
Kiedy używamy angielskiego przyimka czasu at?
- at 11.15 AM (o 11.15 rano)
- at midnight (o północy)
- at the weekend (w weekend)
- at the moment (w tej chwili)
- at the same time (jednocześnie)
Kiedy używamy angielskiego przyimka czasu on?
- on 11 March 1980 (11 marca 1980 roku)
- on her birthday (w jej urodziny)
Kiedy używamy angielskiego przyimka czasu in?
- in March (w marcu)
- in summer (w lecie)
- in 1876 (w 1876 roku)
- in the past (w przeszłości)
- in the morning (nad ranem)
- in three months (za trzy miesiące)
Ale to nie wszystko! Pytanie brzmi teraz:
Kiedy pomijamy przyimki at on in?
Jeśli zobaczysz takie słowa jak last (ostatni), next (następny), every (każdy), wtedy pomijasz przyimki at, on, in:
- I’ll see her next Friday.
(Zobaczę ją w przyszły piątek.)
- They got married last year.
(Ożenili się w ubiegłym roku.)
Popularnym dylematem jest rownież pytanie, czy mówimy:
On time czy in time?
Co ciekawe, obie formy są poprawne! Znaczą jednak coś innego!
On time znaczy punktualnie, czyli nie być spóźnionym:
- The 10:45 train left on time.
(Pociąg o 10.45 wyruszył punktualnie.)
In time natomiast znaczy w samą porę, we właściwym momencie, na czas:
- I ordered Christmas gifts online. I hope they arrive in time.
(Zamówiłem świąteczne prezenty w internecie, mam nadzieję, że przyjadą na czas – czyli przed świętami Bożego Narodzenia)
- A child ran across the road in front of the car, but I managed to stop it just in time!
(Dziecko wybiegło na drogę przed samochód, ale udało mi się je powstrzymać w samą porę!)
No dobrze, a jakie są pozostałe, takie mniej popularne przyimki?
Pozostałe przyimki czasu – tabelka
W telegraficznym skrócie wygląda to następująco:
“jakiś czas temu”, w określonym momencie przeszłości | 10 years ago (10 lat temu) | |
before | “przed”, wcześniej niż jakiś punkt w czasie | before lunch (przed obiadem) |
to | “za” przy podawaniu godziny | five to ten (9:55 – za pięć dziesiąta) |
past | “po” przy podawaniu godziny | five past eight (8:05 – pięć po ósmej) |
From… to – till – until | Opisują „od kiedy do kiedy”, czasami tylko do kiedy (=bez “from”) | (from Monday) till/to/until Friday (od poniedziałku do piątku) |
by | “przed” czyli najpóźniej o tej porze | I will be back by 5 o’clock. (Wrócę przed piątą godziną.) |
since | Od pewnego momentu czasu | Since 2012 (od 2012 roku) |
for | Przez jakiś okres czasu | for 3 months (przez 3 miesiące) |
.
2. Przyimek miejsca (preposition of place): znowu at in on!
Podobnie jak w języku polskim, te same przyimki mogą opisywać zarówno czas (w piątek) jak i miejsce (w samochodzie). Tak właśnie będzie również z najpopularniejszymi przyimkami at in on.
W roli przyimków miejsca nasze at, in i on pokazują nam teraz, gdzie się coś wydarzyło lub jest.
Na przykład:
- in a box (w pudełku)
- at the bus stop (na przystanku autobusowym)
- on the wall (na ścianie)
Kiedy używamy angielskiego przyimka miejsca at?
- at the end of the street (na końcu ulicy)
- at the window (przy oknie)
- at the bottom (of the page) (na dole kartki)
- at the back of the house (z tyłu/za domem)
- at the party (na imprezie)
- at home (w domu)
- at school (w szkole)
- at the airport (na lotnisku)
- at the table (przy stole)
Kiedy używamy angielskiego przyimka miejsca in?
- in a garden (w ogrodzie)
- in England (w Anglii)
- in the sea (w morzu)
- in a row (w rzędzie /z rzędu)
- in a street (na ulicy)
- in the sky (na niebie)
- in the picture (na zdjęciu)
- in the corner (w rogu)
- in bed (w łóżku – bez przedimka a)
- in a car (w aucie)
- in a restaurant (w restauracji)
Kiedy używamy angielskiego przyimka miejsca on?
- on the table – na stole
- on page ten (na dziesiątej stronie)
- on her nose (na jej nosie)
- on the left (z lewej)
- on the menu (w jadłospisie)
- on the river Thames (nad Tamizą)
- on the east coast (na wschodnim wybrzeżu)
- on the way to (po drodze do)
- on the first floor (na pierwszym piętrze)
- on a bus (w autobusie)
- on a bike (na rowerze/motorze)
- on the TV (w telewizji)
.
Pozostałe przyimki miejsca – tabelka
Z mniej popularnych przyimków miejsca wymienić możemy natomiast:
by, next to, beside | “przy”, “obok”, czyli z lewej lub prawej strony | He is waiting by / next to / beside the car. (On czeka przy aucie.) |
under | “pod” czyli zwykle niżej niż coś innego, często przykryte przez coś innego | The cat is under the chair. (Kot jest pod krzesłem.) |
below | Praktycznie to samo co “under” tylko bardziej poetycko | below the blue sky (pod niebieskim niebem) |
over | przykryć coś innego więcej, ponad przedostać się przez coś (jak across) pokonać przeszkodę | put a jacket over your shirt (załóż kurtkę na koszulę) over 18 (years of age) (ponad 18 lat) walk over the bridge (przejść przez most) climb over the wall (przeleźć przez mur) |
above | Praktycznie to samo co “over” tylko bardziej poetycko | a path above the lake (ścieżka powyżej jeziora) above all- ponad wszystko inne |
across | Przedostać się na drugą stronę | walk across the bridge (przejść przez most – jak z over) swim across the lake (przepłynąć poprzez jezioro) |
through | Przez coś, co ma jasne etapy, początek, środek i koniec. | drive through the tunnel (przejechać przez tunel) |
to | Ruch od… do… | go to the cinema (iść do kina) go to bed (iść do łóżka) |
into | Wejść do budynku, pomieszczenia | go into the the house (wejdź do domu) |
towards | Ruch w danym kierunku | go 6 steps towards the tree (idź 6 kroków w stronę drzewa) |
onto | Ruch w stronę góry czegoś | jump onto the table (wskocz na stół) |
from | Skąd coś jest | from England (z Anglii) |
.
3. Pozostałe przyimki – other prepositions – tabelka
Aby było ciekawiej, nasze in, at i on mogą występować jeszcze w innych kontekstach!
Poniżej tabelka z najróżniejszymi zastosowaniami najważniejszych angielskich przyimków (prepositions).
.
in | Ruch do środka czegoś | get in the car (wsiadaj do auta) |
on | Podróż przy użyciu czegoś lub wejście do autobusu (nie pytajcie dlaczego get in the car ale get on the bus – zero logiki!) | on foot (pieszo), on bike (rowerem) get on the bus (wsiadaj do autobusu) |
at | “w wieku” | she learned English at 70! (nauczyła się angielskiego w wieku 70 lat! – tylko po co tyle czekać!) |
about | Na jakiś temat, o czymś | we were talking about you (rozmawialiśmy o tobie) |
of | Coś jest czegoś (często można stosować zamiennie z dopełniaczem saksońskim czyli possessive’s), lub co to pokazuje | a page of the book (strona książki) the photo of my girlfriend (zdjęcie mojej dziewczyny) |
by | Przez kogo napisane, stworzone | a book by Mark Twain (książka autorstwa Marka Twaina) |
by | O ile coś poszło w górę, lub staniało przemieszczanie się czymś …i inne… | prices have risen by 5 percent (ceny wzrosły o 5%)
by car, by bus (autem, autobusem) by chance (przypadkiem) pay by card (zapłacić kartą) |
from | Od kogo | a present from Santa (prezent od Mikołaja) |
off | Opuszczać wychodzić, np. Z transportu publicznego | get off the train (wysiąść z pociągu) |
out of | Wysiąść z auta, taksówki | get out of the taxi (wysiąść z taksówki) |
Tabelki zaadoptowane ze strony English Grammar Online
4. Angielskie przyimki z różnymi częściami mowy
Na sprawę spojrzeć można również z innej strony. Angielskie przyimki (prepositions) lubią łączyć się z różnymi częściami mowy (parts of speech).
Znowu nie tylko nie ma tu żadnej logiki, ale na dodatek dla zmyłki w języku angielskim przyimki dobierają się często w inne pary niż ma to miejsce w języku polskim! Trzeba wykuć!
Angielski przyimek z rzeczownikiem
Podaję tylko kilka przykładów, bo jest ich mnóstwo; całymi frazami, żeby było łatwiej zapamiętać i lepiej kojarzyć o co chodzi:
- a need for compromise (potrzeba kompromisu)
- advantages of learning online (zalety nauki online)
- a decrease in sales (spadek sprzedaży)
- damage to my property (zniszczenie mojego mienia)
- in connection with the news (w związku z wiadomościami)
- difference between apples and bananas (różnica między jabłkami a bananami)
Angielski przyimek z czasownikiem
Angielski przyimek łączy się również z różnymi czasownikami. Tu również nie ma żadnych zasad ani logiki:
- don’t look at me! – nie popatrz na mnie!
- welcome to England – witamy w Anglii
- we talked about this – rozmawialiśmy o tym
- take care of her – zaopiekuj się nią
- don’t wait for me – nie czekajcie na mnie
- look after my dog – zaopiekuj się moim psem
Phrasal verbs
Z czasownikami przyimki (czasami nie jeden ale dwa lub nawet i trzy) tworzą tak zwane phrasal verbs. Sytuacja wygląda tak, że po dodaniu przyimka zupełnie zmienia się sens danego czasownika
Na przykład:
- get – dostawać (czasownik)
- up – w górę (przyimek)
Natomiast razem znaczą coś zupełnie z innej beczki:
- get up – wstawać
Podobnie jest w przypadku takich phrasal verbs jak:
- look out! – uważaj!
- get by – dać sobie radę
- take off – zdjąć ubranie / wystartować w powietrze
- run away from – uciec od
- keep up with – nadążać za
- get on well with – mieć dobre relacje z kimś
i tak dalej…
Angielski przyimek z przymiotnikiem
- nice of her (ładnie z jej strony)
- he’s kind to her (ona jest uprzejmy wobec niej)
- angry about the traffic (wkurzony na duży ruch uliczny)
- angry with the world (wkurzony na świat)
- surprised at the outcome (zaskoczeni wynikiem)
- shocked by what he’s done (zszokowany tym co właśnie zrobił)
- I’m sorry for everything (przepraszam za wszystko)
5. Jeśli mylą ci się angielskie przyimki…
Na koniec praktyczna porada co robić, jeśli masz wątpliwości, który angielski przyimek zastosować.
Jeśli masz dwa potencjalne przyimki i nie masz pewności który zastosować, polecam zobaczyć który z nich użylibyśmy w języku polskim – to nie ten!
Na przykład, jeśli nie jesteś pewien czy użyć przyimka “in” czy “to” w zdaniu:
- Welcome … Warsaw!
(Witamy w Warszawie!)
to patrzysz jak jest po polsku!
Skoro po polsku jest “w” (czyli niby “in”), to znaczy że ten drugi przyimek “on” jest poprawny!
Natomiast dobra wiadomość jest taka, że w języku angielskim często jest więcej niż jedna poprawna możliwość! Angielski Ci wiele wybaczy!
Na przykład oba przyimki (prepositions) są poprawne w poniższych zdaniach:
- A nurse works in a hospital.
- A nurse works at a hospital.
(Pielęgniarka pracuje w szpitalu.)
Można pokusić się o dywagacje, że w tym pierwszym przypadku bardziej chodzi o fizyczny budynek (in), natomiast w drugim chodzi o instytucję szpitala (at).
Jednak praktycznie umówmy się – nie ma to większego znaczenia!
6. Przyimek. Zero reguł. Tylko praktyka!
Jak się więc uczyć angielskich przyimków? Jest ich tyle i nie ma tu żadnych reguł… Tylko poprzez praktykę! Dużo czytać, sprawdzać w słowniku, ale przede wszystkim uczyć się ich na pamięć. Po prostu.
Aby nie stało się to śmiertelnie nudnym przedsięwzięciem, najlepiej uczyć się angielskich przyimków w całych zdaniach i frazach. Wtedy nie tylko jest to ciekawsze, ale mamy pewność, że uczymy się ich we właściwym kontekście!
Dlatego właśnie zdania na kursie języka angielskiego online Speakingo obfitują we wszystkie możliwe rodzaje przyimków!
A Ty na tym kursie uczysz się ich naturalnie jak dziecko uczące się mówić – osłuchujesz się, powtarzasz, a komputer jak dobry rodzic chwali Cię lub w razie potrzeby poprawia! Tak nauka jest nie tylko skuteczna, ale również przyjemna!
Zresztą zobacz najlepiej sama czy sam! Pierwszy tydzień kursu jest zupełnie za darmo!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Chcesz rozumieć Anglików? Zacznij mówić jak oni!
A jakie są Wasze przygody z angielskimi przyimkami? Czy rozumiesz już wszystkie prepositions of time, place etc? Napiszcie w komentarzach, jeśli macie jakieś pytania!
