Jeśli coś należy do kogoś, sygnalizujemy to poprzez dodanie apostrofu oraz literki s przy właścicielu (np. Tom’s house). Jest to tak zwany dopełniacz saksoński, zwany również genitive / possessive 's. Kiedy jeszcze go używać… a kiedy nie?
Co to jest dopełniacz saksoński (possessive 's)?
Possessive 's – czyli dosłownie „posesywne, zaborcze 's” – zwane jest również dopełniaczem saksońskim (od angielskiego Saxon Genitive). To nic innego jak literka „s” dodawana po apostrofie w zdaniach w dopełniaczu – czyli kiedy odpowiadamy na pytania: kogo? czego?
Jednym słowem stosujemy ten zabieg by zasygnalizować, że coś do kogoś należy.
Dopełniacz saksoński (possessive 's) można stosować zarówno do osób (kogo?) jak i zwierząt (czego?).
Na przykład:
- What’s the colour of Ania’s eyes?
(Jaki jest kolor oczu Ani? – Kogo? Ani!)
- How long is the giraffe’s neck?
(Jak długa jest szyja żyrafy? – Czego? Żyrafy!)
W języku polskim sprawa odmiany słów w dopełniaczu jest nader skomplikowana (szyja żyrafy, oczy Ani, auto Tomka, ściana banku itd…).
W języku angielskim po prostu dodajemy possessive ’s i już!
Dlatego powiemy:
- the manager’s office (biuro menadżera)
- uncle’s house (dom wujka)
- Tom’s car (auto Toma)
- my sister’s baby (niemowlę mojej siostry)
- government’s decision (decyzja rządu)
- the world’s population (populacja ludzi na świecie)
- England’s smallest town (najmniejsze miasto Anglii)
- yesterday’s news (wczorajsza wiadomość/wiadomości)
- this evening’s programme (program dzisiejszego wieczoru)
- two week’s holiday (dwutygodniowe akacje)
- McDonald’s restaurant (restauracja McDonalda) i tak dalej.
Possesive 's czy of?
Zasadniczo każdy z tych przykładów można by wyrazić również przy użyciu słowa „of”:
- the manager’s office = the office of the manager
- my uncle’s house – house of my uncle
- Tom’s car = car of Tom
i tak dalej, ale… nie brzmi to najlepiej. To raczej przestarzały, dziś zbyt pompatyczny sposób mówienia. To znaczy the office of the manager jest OK, ale car of Tom już brzmi dosyć groteskowo. No ale formalnie wszystko jest „poprawne”. Kiedy dokładnie stosować „of” zamiast dopełniacza saksońskiego opowiemy sobie za chwilę (punkt czwarty).
Jeśli jesteś na poziomie początkującym, to wszystko co potrzebujesz wiedzieć!
Polecam teraz nie zaprzątać sobie więcej głowy teorią, ale przejść do praktyki!
Jeśli natomiast Twój głód wiedzy nie został jeszcze zaspokojony, ten tekst ma dla Ciebie jeszcze kilka atrakcji takich jak:
- Kiedy można pominąć rzeczownik po dopełniaczu saksońskim?
- Kiedy dawać possessive 's jeśli jest wiele osób?
- Dopełniacz saksoński nawet jeśli niczego nie mamy.
- Kiedy nie używamy genitive 's?
- A co z dopełniaczem saksońskim w liczbie mnogiej, która sama w sobie kończy się już na literkę s?
A na koniec odpowiemy sobie na dwa ostatnie pytania:
1. Czasami możemy pominąć rzeczownik, który występuje po dopełniaczu saksońskim (genitive 's)
Zwykle w sytuacjach, kiedy wiadomo o co chodzi:
- It isn’t my car. It’s my brother’s.
(To nie moje auto. Ono jest mojego brata.)
Pełna wersja byłaby:
- It’s my brother’s car.
(To jest auto mojego brata.)
Albo:
- They got married at St John’s.
(Poślubili się w [katedrze/kościele] św. Jana.)
Albo
- I never eat at McDonald’s.
(Nigdy nie jadam w [restauracji] pana McDonalda.)
2. Jeśli „zaborczym właścicielem” possessive 's jest więcej osób, dopełniacz saksoński dajemy po tej ostatniej osobie
Na przykład:
- Tom and Jerry’s house
(dom Toma i Jerry’ego)
- Prince Harry and Meghan Markle’s wedding
(ślub księcia Harry’ego i Meghan Markle)
3. Possessive 's gdy niczego nie posiadamy
Dopełniacza saksońskiego używamy jednak nie tylko w sytuacji, gdy coś jest kogoś (szacuje się, że jest to jedynie 40% sytuacji). Za BBC możemy podać, że oprócz klasycznego „posiadania” (possession) nasz possessive 's stosujemy również
do opisania związku (relationship),
- my sister’s friend
(koleżanka mojej siostry)
charakterystyk (characteristics),
- the car’s colour
(kolor samochodu)
cech fizycznych (physical features),
- water’s density
(gęstość wody)
właściwości (qualities),
- Frank’s generosity
(szczodrość Franka)
czy miary (measurement)…
- two mile’s distance
(odległość dwóch mil)
4. Kiedy nie używamy dopełniacza saksońskiego / genitive 's?
A teraz wracając do tematu zasygnalizowanego na początku tego wpisu – kiedy dawać possessive 's a kiedy raczej of?
W odniesieniu do przedmiotów używać będziemy raczej „of” niż dopełniacza saksońskiego
Na przykład:
- What’s the colour of the wall?
(Jaki jest kolor ściany?)
Nie znaczy to jednak, że
- What’s the wall’s colour?
jest „błędem”. Po prostu „nie brzmi” tak dobrze.
Czasami użyjemy konstrukcji rzeczownik-rzeczownik zamiast genitive 's.
Na przykład:
- company car
to auto służbowe, company’s car to bardziej „auto należące do firmy”
- garage door
trudno jest w ogóle wymówić: garage’s door – „drzwi należące do garażu”.
Oczywiście możemy powiedzieć również
- the door of the garage.
Zasadniczo wszystko to znaczy jedno i to samo.
Natomiast nawiasem mówiąc warto zwrócić w tym przypadku uwagę na fakt, że w języku angielskim drzwi są w liczbie pojedynczej (door), to nie jak w języku polskim liczba mnoga „drzwi” (doors)!
Dlatego:
- The door is closed.
(Drzwi są zamknięte.)
Jeśli coś jest na początku (the beginning), na górze (on the top), w środku (in the middle) itd. to zwykle też użyjemy of:
- Take the seat in the back of the car.
(Zajmij miejsce z tyłu auta.)
- The beginning of the year is a time of New Year’s resolutions.
(Początek roku to czas postanowień noworocznych.)
Dopełniacza saksońskiego nie użyjemy również jeśli wyrażenie jest zbyt długie i nie brzmi to dobrze.
Na przykład:
- What’s the name of the boy who stole the moon?
What’s the boy who stole the moon’s name?
(Jak się nazywa chłopiec, który ukradł księżyc?)
Wykonawcą naszej czynności jest nie sam „boy” ale „boy-who-stol-the-moon” właśnie, dlatego dopełniacz saksoński musiałby iść dopiero po księżycu, co wygląda nienajlepiej.
I na koniec dwie podchwytliwe sytuacje, gdy nasz zaborczy właściciel possessive 's kończy się na literkę s.
5. Dopełniacz saksoński / genitive 's w liczbie mnogiej
Liczba mnoga zwykle kończy się przecież na literkę s!
Aby nie zabrzmieć jak syczący wąż, po prostu pomijamy dodatkowe possessive 's – ale apostrof (’) dajemy. A przynajmniej teoretycznie, bo z moich obserwacji bardzo rzadko native speakerzy o tym pamiętają!
- We went for a ten days’ trip.
(Pojechaliśmy na 10-dniową wycieczkę.)
- First 40 years of boys’ childhood is always most difficult.
(Pierwszych 40 lat dzieciństwa chłopców [boys] jest zawsze najtrudniejsze.)
Jeśli natomiast rzeczownik ma nieregularna liczbę mnogą, to possessive 's dodajemy… regularnie:
- Children’s trip was cancelled due to bad weather conditions.
(Wycieczka dzieci została odwołana z powodu złych warunków pogodowych.)
(zwróć uwagę na poprawny apostrof po słowie parents’)
Dopełniacz saksoński / genitive 's w słowach kończących się na literkę s w liczbie pojedynczej
To chyba najbardziej podstępna kategoria słówek. Co zrobić ze słówkami takimi jak
- boss (szef),
- Dickens (Dickens)
- czy princess (księżniczka)?
Na szczęście język angielski jest tu tolerancyjny (jak zwykle zresztą) i daje nam dwie opcje do wyboru.
Możemy jak w liczbie mnogiej dodać sam apostrof:
- Every girl would love to have a princess’ wedding (Każda dziewczynka chciałaby mieć ślub księżniczki.)
Lub jednak dodać ten possessive 's:
- Princess’s prince must be a true gentleman (Książę księżniczki musi być prawdziwym dżentelmenem.)
Różnić się będą jedynie odrobinę wymową. W pierwszym przypadku „gołego” apostrofu nie słychać w ogóle, ale w drugim przypadku dojdzie nam [iz].
6. No dobrze, ale dlaczego angielski dopełniacz jest saksoński?
Oczywiście wynika to z historii, z języka staroangielskiego.
Gdy w V wieku Rzymianie wycofali się z Brytanii, ich miejsce zajęły plemiona Anglów (Angles) i Sasów czy też Saksonów (Saxons). Tak więc oprócz legend, z czasów króla Artura (który akurat bohatersko odpierał saksońskie najazdy) ostał nam się dopełniacz saksoński po Sasach, a nazwa kraju (Anglia) po Anglach.
Do inwazji Normanów w 1066 roku (czyli sfrancuziałych Wikingów) panowała w Anglii „anglosaksońska”, czy bardziej po polsku „anglosaska” kultura. Były to plemiona germańskie stąd ich język bardziej przypominał współczesny niemiecki niż angielski. Z biegiem lat ich mowa mieszała się z językami odwiedzających ich z propozycjami „wzbogacenia kulturowego” Wikingów ze Skandynawii, Brytyjczycy byli tez pod wielkim wpływem łaciny, ich język mieszał się i ewoluował…
Na szczęście w czasach Szekspira został uproszczony i dziś język angielski jest stosunkowo prostym językiem.
7. Czy chcesz poprawnie używać dopełniacz saksoński / possessive 's w zdaniach?
Teoria to jedno, praktyka to drugie. Najważniejsze jest ćwiczenie i wyrabianie sobie poprawnego używania angielskich struktur gramatycznych.
Dlatego zapraszam na kurs języka angielskiego online Speakingo, na którym zawarta jest cała potrzebna nam gramatyka oraz słownictwo!
Co ciekawe, nauka na kursie Speakingo polega na rozmowie… z komputerem lub telefonem, który rozumie co do niego mówisz, chwali Cię lub w razie potrzeby też poprawia. W ten sposób uczymy się jej na nim nie poprzez suche regułki, ale jak dziecko poprzez stosowanie ich w praktyce!
Taka nauka jest nie tylko bardzo skuteczna, ale po prostu również przyjemna!
Ale najlepiej przekonaj się o tym sama lub sam. Zarejstruj się dwoma klinięciami poniżj, żeby bez żadnych zobowiązań wypróbować tę przeciekawą metodę nauki języka angielskiego online!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Chcesz rozumieć Anglików? Zacznij mówić jak oni!
Czy wszystko jest już jasne w kwestii „zaborczego” genitive / possessive 's? Czy może coś jeszcze dopisać o dopełniaczu saksońskim?
Nie bójcie się pytać w komentarzach!
