Mixed conditionals czyli mieszane okresy warunkowe to rebelianci ignorujący zasady konserwatywnych 1, 2, 3 czy 0 trybu warunkowego. Poznaj 6 rodzajów tych nieszablonowych zawodników!
Na obrazku: A co jeślibym Ci powiedział, że to zdanie nie jest w mieszanym trybie warunkowym. Dlaczego? Odpowiedź poniżej!
Zacznijmy jednak od ekspresowej powtorki, zanim wszystko nam się nie pomiesza!
Klasyczny podział na 0, 1, 2, 3 conditionals (okresy warunkowe)
Ogólnie conditionals to zdania, w których gdybamy i spekulujemy. Z gramatycznej perspektywy rozpoznajemy je po warunku, np. if lub innym conditional conjunction, np. when, before, until, as soon as itd.
Przypomnijmy szybko o co chodzi z tymi 0, 1, 2, 3 okresem warunkowym (conditionals):
- 0 conditional to zdania, w których jest if (lub inny conditional conjunction, np. when, before, until, as soon as itd.), ale mówią o ponadczasowych sytuacjach, tak więc w obu częściach zdania mamy po prostu present simple: If you throw the ball up, it falls. (Jeśli podrzucasz piłkę w górę, to ona opada.)
- 1 conditional służy do spekulowania o przyszłości: If she comes, I will kiss her. (Jeśli ona przyjdzie, pocałuję ją). If „kasuje” nam will.
- 2 conditional spekuluje o teraźniejszości: If I was rich, I would sponsor a hospital. (Gdybym był bogaty, zasponsorowałby szpital.) Would dajemy tylko raz!
- 3 conditional to plucie sobie w brodę z powodu błędów przeszłości: If I had learned more, I would have passed my matura exam. (Gdybym był więcej się uczył, to bym był zdał egzamin maturalny.)
Nie jest to podział idealny. Dlatego czasami też dzieli się je na rzeczywiste i pozorne tryby warunkowe (real and unreal conditionals). Ale to trochę inna, niezwiązana z tematem mieszanych okresów warunkowych (mixed conditionals) historia, dlatego zainteresowanych odsyłam do osobnego wpisu na ten temat.
Jedyne na co możesz z ciekawości zwrócić uwagę, to że wszystkie zdania w mieszanych okresach warunkowych (mixed conditionals) to unreal conditionals opisujące „nierzeczywiste”, spekulatywne, „pozorne” sytuacje (w przeciwieństwie do zdania z całowaniem w pierwszym okresie warunkowym powyżej – to jak najbardziej realna sytuacja!).
Mixed conditionals (mieszane okresy warunkowe)
Tyle teorii.
W praktyce jednak rzeczywistość jest jednak bardziej złożona niż opisać by to mogły powyższe cztery (bo tu akurat 3+0=4!) okresy warunkowe.
Bo co jeśli coś z dawnej przeszłości jest nadal aktualne, albo chcemy pospekulować o ponadczasowych prawdach? Który okres warunkowy wtedy użyć?
W takich przypadkach do gry wkraczają mixed conditionals czyli mieszane okresy warunkowe właśnie. Aby celniej oddać to, co mamy na myśli, jedna połowa zdania pochodzi z jednego okresu warunkowego, a druga połowa zdania z innego.
Spotkać możemy się z 6 typami zdań¹ w różnych, mieszanych okresach warunkowych (mixed conditionals) i teraz omówmy je sobie po kolei:
Mixed conditionals 1: Warunek w przeszłości, rezultat w teraźniejszości
Jeśli chcemy podkreślić, że warunek wydarzył się w przeszłości, użyjemy do tego czasu zaprzeszłego past perfect (jak w 3 okresie warunkowym). Ta przeszłość wpływa nam jednak na teraźniejszość, o której spekulujemy już przy użyciu 2 okresu warunkowego (would + bezokolicznik).
Na przykład:
- If I had practiced hard, I would be a winner now. (Gdybym – wtedy w przeszłości – ciężej ćwiczył, teraz bym był zwycięzcą.)
Można też użyć past perfect continuous:
- If I had been meditating the last ten years, I would keep calm today. (Gdybym przez ostatnich 10 lat medytował, to dzisiaj bym zachował spokój.)
Mixed conditionals 2: Warunek w przeszłości, rezultat w przyszłości
Tutaj mamy 3 conditional (past perfect) z jednej strony, tej o przeszłości – a z drugiej strony możemy dać 2 conditional (czasownik modalny + bezokolicznik) by wskazać, co ciekawe, na przyszły skutek:
- If you had informed me before, you could go with us tomorrow. (Gdybyś mnie przedtem poinformował, mógłbyś jutro z nami pojechać.)
Inaczej mówiąc bardzo „nieksiążkowo” używamy 2 okresu warunkowego, żeby spekulować o przyszłości (bo zwykle robimy to przecież z 1 okresem warunkowym!).
Inny przykład:
- If they had won that match, they would be playing England tomorrow. (Gdyby byli-wygrali tamten mecz, to jutro graliby [z] Anglią.)
Mixed conditionals 3: Warunek w teraźniejszości, rezultat w przeszłości
Warunek w teraźniejszości, rezultat w przeszłości?! Brzmi dziwnie? W okresach warunkowych czas może biec również wstecz w przeszłość!
Przeanalizujmy takie zdanie:
- If I didn’t have to finish my thesis, I would have gone to the party last night. (Gdybym nie musiał teraz ukończyć pracy dyplomowej, poszedłbym na przyjęcie zeszłej nocy.)
Warunek – część z if – jest w teraźniejszości (teraz muszę pisać to wypracowanie) – nie daj się zwieść użyciem czasu simple past, ponieważ przy jego użyciu w 2 okresie warunkowym spekulujemy przecież o teraźniejszości! Natomiast w drugiej części mamy would have + III forma jak w 3 okresie warunkowym, w którym spekulujemy o przeszłości.
Albo:
- If they were more intelligent, they would have gone with us. (Gdyby byli inteligentniejsi – ogólnie, teraz też, nie tylko w tamtym momencie przeszłości – to – w tamtym momencie przeszłości – pojechaliby z nami.)
Mixed conditionals 4: Warunek w teraźniejszości, rezultat w przyszłości
Kolejny przypadek gramatycznie wygląda jak zwykły, 2 okres warunkowy, ale nie spekulujemy w nim wcale o teraźniejszości, ale o przyszłości:
- If we didn’t have enough money, we would not buy a new house. (Gdybyśmy nie mieli wystarczająco pieniędzy, nie kupilibyśmy nowego domu. – Ale mamy kasę i go kupimy!)
Albo z formą ciągłą czasownika:
- If she wasn’t ill, she would be flying with us tomorrow. (Gdyby nie była chora, to leciałaby jutro z nami.)
Mixed conditionals 5: Warunek w przyszłości, rezultat w przeszłości
Ten przypadek mieszanego trybu warunkowego (mixed conditional) również zakrawa na podróż w czasie. W praktyce jednak nie jest to nic nielogicznego:
Spójrz na to zdanie:
- If they weren’t playing with us tomorrow, we would have called another team. (Gdyby nie grali z nami jutro, bylibyśmy zorganizowali inną drużynę.)
Warunek jest w czasie past continuous (coś jak w punkcie nr. 4), ale „rezultat” jest tym razem w przeszłości, dlatego używamy (jak w 3 okresie warunkowym) would have + III forma (past participle).
Przyszły warunek przeszłego rezultatu może też być w „zwykłym” simple past:
- If the weather was bad tomorrow, we would have gone for a picnic yesterday. (Gdyby pogoda miała być jutro kiepska, to pojechalibyśmy na ten piknik wczoraj.)
Mixed conditionals 6: Warunek w przyszłości, rezultat w teraźniejszości
Aby dopełnić pomieszania z zamieszanymi mieszanymi okresami warunkowymi, przyszły warunek może wpływać na teraźniejszość.
Na przykład:
- If I were going to the party tonight, I would be so happy. (Gdybym szedł dziś wieczorem – przyszłość – na imprezę, to byłbym – teraz – taki szczęśliwy.)
Czyli znowu jest to po prostu „nieklasyczne” zastosowanie konstrukcji 2 okresu warunkowym (past simple/past continuous & would + bezokolicznik), ponieważ nasza fantazja nie tworzy alternatywnej wizji teraźniejszości (gdybym był bogaty dziś), ale spekulujemy o przyszłości (gdybym jutro poszedł na imprezę):
- If you didn’t go to the party tonight, everyone would be so disappointed. (Gdybyś nie szedł dziś na imprezę, wszyscy byliby tacy rozczarowani. – Ale idziesz i wszyscy – teraz – się cieszą na tę wiadomość!)
What if I told you…
I na koniec mała dygresja dla wielbicieli gramatycznych dywagacji.
Kiedy szukałem jakiegoś obrazka do tego tekstu, wymyśliłem tego mema z Morfeuszem. A potem zacząłem się zastanawiać, czy aby na pewno zdanie, które na początku planowałem użyć:
- What if I told you, this is a mixed conditional sentence.
rzeczywiście jest przykładem mieszanego okresu warunkowego?
Wygląda nietypowo – z jednej strony jest past simple jak w drugim okresie warunkowym, a z drugiej strony jest present simple, jak w zerowym okresie warunkowym. A zdanie na pewno jest w trybie warunkowym, ponieważ jest warunek if.
Nie pasowało mi jednak do żadnego z 6 powyżej opisanych przypadków i zaciekawiony, zacząłem analizować je dalej…
I rzeczywiście: zdanie jest w trybie warunkowym, ale nie jest wcale w mieszanym trybie warunkowym!
Dlaczego?
Generalnie, żeby można było mówić o mieszanym trybie warunkowym, musi pojawić się rozdźwięk czasowy między warunkiem a skutkiem, a tutaj taka sytuacja nie występuje.
Co tu się więc dzieje?
Zdanie to można ładnie rozwinąć, na przykład tak:
- If I told you this is a conditional sentence, you would disagree.
(Gdybym powiedział Ci, że to jest zdanie w mieszanym trybie warunkowym, to byś się z tym nie zgodził/a.)
Jest to niemalże klasyczny przykład „zwykłego” drugiego okresu warunkowego!
Mylące jest tu zastosowanie mowy zależnej!
- This is a mixed conditional sentence. -> I told you this was a mixed conditional sentence.
Ponieważ jednak gramatyczna prawda tego zdania nie ulega zmianie wraz z upływem czasu, możemy ale wcale nie musimy stosować zasady „jednego czasu wstecz” i możemy powiedzieć:
- I told you this is a mixed conditional sentence.
A stąd już niedaleka droga do:
- What if I told you this is not a mixed conditional sentence?
(A co jeśli bym ci powiedział, że to zdanie nie jest w mieszanym okresie warunkowym?)
Generalnie, żeby można było mówić o mieszanym trybie warunkowym, musi pojawić się rozdźwięk czasowy między warunkiem a skutkiem, a tutaj taka sytuacja nie występuje.
Ciekawa ta angielska gramatyka, no nie?
Ćwiczenia na mieszane okresy warunkowe (mixed conditionals exercises)
Najważniejsze to jednak wszystkie te okresy warunkowe ćwiczyć w praktyce!
Szczególnie, że tryb warunkowe w języku polskim wygląda trochę inaczej niż w języku angielskim, dlatego często zdarza nam się popełniać tu nawykowe błędy. Nawykowe, ponieważ teoretycznie zwykle wiemy jak należy coś powiedzieć, tylko nawykowo kopiujemy gramatykę języka polskiego.
Nie da się na to poradzić nic innego jak tylko ćwiczyć, ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć!
Nowe konstrukcje muszą nam „wejść w krew”, musimy przyzwyczaić do nich nasz mózg i już!
Dlatego na kursie języka angielskiego Speakingo znajdziecie mnóstwo przykładów zdań z różnymi okresami warunkowymi, ponieważ z nauczycielskiego doświadczenia wiem, że ćwiczeń z nimi nigdy nie za mało!
A nauka angielskiego na Speakingio jest prosta i przyjemna – po prostu rozmawiasz z komputerem jak z nauczycielem, ponieważ dzięki technologii rozpoznawania mowy Speakingo rozumie Cię, chwali lub w razie potrzeby poprawia. A w przerabianych zdaniach sprytnie zawarta jest cała potrzebna Ci gramatyka, oraz 2000 najpopularniejszych angielskich słów!
Zresztą najlepiej dwoma kliknięciami zarejestruj się poniżej i przez tydzień – za darmo i bez żadnych zobowiązań – przetestuj czy taka metoda nauki języka angielskiego Ci odpowiada!
Czy wiesz już wszystko o wszystkich mixed conditionals czyli mieszanych okresach warunkowych? Jeśli coś jest jeszcze niejasne, zapytaj śmiało w komentarzu!
Zapisz się na kurs języka angielskiego online Speakingo!
Chcesz rozumieć Anglików? Zacznij mówić jak oni!